Poznaj detale architektoniczne, które sprawdzą się na nowoczesnej elewacji domu. Bonie, wykusze, ryzality, gzymsy i lukarny w modnym wydaniu.
Wykusz to element domu zakorzeniony w tradycji, ale bardzo chętnie wykorzystywany również we współczesnej architekturze. To zarazem jeden z nielicznych detali, które stwarzają tak wiele możliwości architektonicznych i funkcjonalnych – rozbija zwartą formę budynku i powiększa przestrzeń użytkową domu.
Wykusz to jeden z tradycyjnych detali architektonicznych, który w nowej formie stał się znakiem rozpoznawczym również na elewacjach współczesnych domów. Jego obecność doskonale wpisuje się aktualny trend łączenia tradycji z nowoczesnością – charakter współczesnych elewacji domów jednorodzinnych często buduje mariaż historii i współczesności. Dawne formy detali są upraszczane, geometryzowane, nabierają nowych, bardziej kubicznych kształtów. Również w przypadku wykusza można zauważyć, jak nastąpiło uproszczenie jego formy.
Tradycyjny a nowoczesny wykusz
Wykusz jako niezwykle ozdobny wystający z lica elewacji fragment budynku wywodzi się z tradycji architektonicznej Bliskiego Wschodu. Nadwieszony powyżej parteru na wysokości jednej lub kilku kondygnacji, zazwyczaj wsparty był na wspornikach, z oknami lub otworami strzelniczymi, nakryty osobnym daszkiem. Po wyprawach krzyżowych pojawił się w średniowiecznej Europie w architekturze obronnej. Pod koniec epoki aż do współczesności jest stosowany głównie w architekturze świeckiej. W średniowieczu często umieszczano w stworzonej przez niego wnęce toaletę. W zmienionej formie świetnie prezentuje się we współczesnej architekturze.
Współczesny wykusz to kubiczna, zazwyczaj prostopadłościenna bryła najczęściej w pełni przeszklona. We wnętrzu spełnia istotne dla niego funkcje – daje poczucie przestrzeni, poszerza przylegające wnętrze oraz je doświetla.
Nowoczesny wykusz na elewacji domu
W przeszłości wykusz chętnie stosowano na elewacji wejściowej – poszerzał wówczas gospodarzom pole widzenia. Dzisiaj równie często wzbogaca się nim elewacje boczne. Klasyczny, nadwieszony wykusz coraz częściej występuje jako fragment zlicowany ze ścianą fundamentową (ryzalit). Nowoczesna wersja wykusza zdobi niejeden dom o prostej bryle. Jego obecność na elewacji można podkreślić kolorem tynku lub farby albo wykończyć drewnem, płytkami ceramicznymi lub kamiennymi. Na to, jak będzie się prezentował na elewacji, ma również wpływ jego zadaszenie. Jeśli wykusz przykryty jest osobnym daszkiem, najlepiej gdy jest wykonany z tego samego materiału pokryciowego co dach domu. Daszek dobrze wygląda, jeśli ma jakiś element łączący go z formą dachu domu, może to być taki sam kształt lub kąt nachylenia. Częstym rozwiązaniem jest umieszczenie nad wykuszem balkonu – wówczas razem tworzą dominantę ściany. Bardzo ciekawie wyglądają wykusze z przeszklonym dachem – takie rozwiązanie prowokuje do zaaranżowania w nim ogrodu zimowego. Warto jednak nie nadużywać tego detalu – wystarczy jeden na elewacji domu, nadmiar wprowadza dysharmonię, może prowadzić do chaosu.
Nowoczesny wykusz od wnętrza
Wystający z lica elewacji wykusz poszerza przylegające wnętrze i może stać się ośrodkiem dekoracji pomieszczenia. Dawniej w wykuszach umieszczano wygodne siedziska nawet dla kilku osób zachęcające do odpoczynku i kontemplowania otoczenia. Również obecnie wykusz to doskonałe miejsce na kącik wypoczynkowy – dobrze doświetlony światłem dziennym sprzyja lekturom i wygodnemu odpoczynkowi. Jednak dzisiaj w wykuszu najczęściej lokuje się jadalnię – jasna nasłoneczniona przestrzeń to idealne miejsce na stół. Jadalnia w wykuszu nobilituje spożywanie posiłków i nie wymaga dodatkowych zabiegów aranżacyjnych – wystarczą stół, krzesła i efektowna lampa.
Zdjęcia: Fotolia.com, K. Jankowska