Rodzaje ścian murowanych

Ściany murowane mogą być wznoszone z różnych materiałów – betonu komórkowego, ceramiki, silikatów czy keramzytobetonu. Bogata jest również oferta materiałów ociepleniowych – począwszy od tradycyjnych: wełny mineralnej czy styropianu, a skończywszy na nowoczesnych izolacjach natryskowych. Ściany zewnętrzne można też w różnorodny sposób wykończyć. Niezależnie od tego, czy murowane są w konstrukcji jedno- czy wielowarstwowej charakteryzują się dużą  trwałością i bezwładnością cieplną – dobrze akumulują ciepło i powoli oddają je do otoczenia. Czym zatem różnią się rodzaje konstrukcji ścian murowanych?

Ściany murowane jednowarstwowe

Składają się z jednej warstwy – nośnej, którą stanowi mur konstrukcyjny wykończony najczęściej tynkiem. Takie ściany pełnią zarówno funkcję osłonową, jak i izolacyjną, dlatego powinny być wykonywane z materiału, który zapewni im odpowiednią wytrzymałość i izolacyjność termiczną. Budowa ścian jednowarstwowych jest stosunkowo szybka, jednak z uwagi na to, że mur nie będzie osłonięty materiałem izolacyjnym, potrzebuje bardzo starannego wykonania. Szczególnej uwagi i docieplenia wymagają miejsca narażone na powstawanie mostków cieplnych (np. wieniec czy nadproże). Budowa ścian jednowarstwowych jest tańsza niż w przypadku warstwowych. Takie ściany, mimo iż składają się z jednej warstwy, mogą wyróżniać się dobrą izolacyjnością termiczną. Charakteryzują się wysoką paroprzepuszczalnością. Ich konstrukcja umożliwia swobodne odprowadzanie pary wodnej z wnętrza domu. Przy zastosowaniu materiałów o odpowiedniej grubości mają korzystne parametry termoizolacyjne, dlatego nie wymagają ocieplania. Nie trzeba więc od razu wykańczać elewacji zewnętrznej, a dzięki temu rozłożyć w czasie koszty budowy. Na rynku znaleźć można materiały na ściany jednowarstwowe umożliwiające budowanie murów energooszczędnych, których współczynnik przenikania ciepła U wynosi 0,17 W/(m²∙K). Takie ściany mogą więc być równie ciepłe jak warstwowe (z ociepleniem). Ściany jednowarstwowe są też bardziej niż te osłonięte materiałem izolacyjnym narażone na uszkodzenia mechaniczne.

Ściany murowane dwuwarstwowe

Składają się z dwóch warstw – murowanej warstwy nośnej oraz warstwy izolacyjnej, którą  wykonuje się najczęściej ze styropianu lub z wełny mineralnej. Ten rodzaj ścian jest najczęściej stosowany przy budowie domów energooszczędnych. Odpowiednia grubość warstwy ocieplenia pozwala bowiem osiągnąć wymaganą izolacyjność termiczną ścian. Ściany dwuwarstwowe dobrze izolują też wnętrza domu przed hałasem pochodzącym z zewnątrz. Mimo iż są droższe w wykonaniu i wymagają większych nakładów czasu i pracy niż budowa ścian jednowarstwowych, są od nich bardziej odporne na błędy wykonawcze – ewentualne niedopatrzenia można ukryć pod warstwą ocieplenia. Dużej staranności wymaga jednak ułożenie warstwy izolacyjnej, która ma kluczowe znaczenie, jeśli chodzi o energooszczędność tych ścian. Ściany dwuwarstwowe mogą być wykończone metodą lekką mokrą (w systemie ETICS, dawniej BSO) lub lekką suchą. W metodzie lekkiej mokrej styropian lub wełnę mocuje się do muru, następnie pokrywa zaprawą cementowo-wapienną, zaciąga siatką z włókna szklanego i tynkuje. W metodzie lekkiej suchej do muru przytwierdza się specjalny ruszt konstrukcyjny (najczęściej drewniany), między jego elementami mocuje się termoizolację, następnie wykonuje się ruszt dystansowy zapewniający szczelinę wentylacyjną i całość wykańcza materiałem elewacyjnym – zwykle oblicówką drewnianą lub sidingiem.

Ściany murowane trójwarstwowe

Składają się z dwóch ścian murowych, pomiędzy którymi ulokowana jest warstwa termoizolacyjna. Każda warstwa pełni odrębną funkcję:

• warstwa wewnętrzna – konstrukcyjna - charakteryzuje się wytrzymałością, szczelnością, dobrą izolacyjnością akustyczną; akumuluje ciepło, przenosi na fundamenty ciężar budynku, obciążenia pionowe od konstrukcji dachu i stropów oraz obciążenia poziome, np. siłę wiatru,
• warstwa środkowa – termoizolacyjna – zapewnia odpowiednią izolacyjność cieplną i akustyczną ściany jako przegrody zewnętrznej,
• warstwa zewnętrzna – osłonowa – chroni ścianę przed wpływami zewnętrznymi, musi być odporna na działanie mrozu i wilgoci atmosferycznej oraz na duże wahania temperatury, pełni również funkcję estetyczną.

Prawidłowo wykonana ściana trójwarstwowa powinna zawierać w warstwie środkowej, od strony zewnętrznej pustą szczelinę powietrzną nie wypełnioną w pełni materiałem termoizolacyjnym. Należy zapewnić jej wentylację, aby mogła skutecznie odprowadzać parę wodną skraplającą się na styku ścianki osłonowej i termoizolacji. Zaleca się zachowanie otworów wlotowych powietrza o przekroju 10 cm² na każdy metr szerokości muru. Zawilgocenie izolacji prowadzi do obniżenia jej parametrów izolacyjności i zwiększenia strat ciepła w pomieszczeniach. Wilgoć wewnątrz ścian w okresach obniżonych temperatur zamarza i niszczy mury. W okresie letnim powietrze cyrkulujące w szczelinie schładza warstwę osłonową, zapobiegając powstawaniu pęknięć termicznych przy dużym nasłonecznieniu. Warstwy muru łączy się za pomocą kotew ze stali nierdzewnej, które przenoszą obciążenia poziome od wiatru z warstwy osłonowej na warstwę konstrukcyjną. Budowa ścian trójwarstwowych jest czasochłonna i bardziej kosztowna niż pozostałych ścian, jednak pozwala wznieść solidne, energooszczędne i ciche mury. Ściany trójwarstwowe są bardzo masywne i ciężkie, dlatego charakteryzują się najlepszą izolacyjnością akustyczną. Zastosowanie warstwy elewacyjnej, którą wykonuje się m.in. z cegły klinkierowej czy silikatowej łupanej sprawia, że elewacja domu wygląda solidnie i estetycznie.

Zdjęcia: Bruk-Bet, Grupa Silikaty, Fotolia.com, H+H, Silka, Solbet, Xella Polska