Jak przeprowadzić prace ziemne, wykonać i zaizolować fundamenty oraz piwnicę, by zagwarantować trwałą oraz skuteczną ochronę domu przed niszczycielskim działaniem wody, a także wilgoci? Sposoby zabezpieczania termicznego fundamentów i piwnic.
Fundament domu jednorodzinnego, chociaż go nie widać, to niezwykle ważny element konstrukcji całego budynku. To na nim wznosi się ściany, a następnie kolejne elementy budynku. Dlatego też prawidłowe wykonanie fundamentów domu jednorodzinnego, gwarantuje stabilność, wytrzymałość oraz izolację cieplną budynku.
Fundamenty przenoszą ciężar domu i przekazują obciążenia działające na budynek na podłoże gruntowe. Ich zadaniem jest także skompensowanie skutków nierównomiernego osadzania gruntu, które niekiedy bywa powodem zarysowania i pękania ścian. Trwałość i bezpieczeństwo konstrukcji zapewnia nie tylko wykonanie fundamentów domu jednorodzinnego zgodnie ze sztuką budowlaną, ale też użycie do budowy trwałych materiałów. Muszą one charakteryzować dużą wytrzymałością na obciążenia i małą nasiąkliwością oraz odpornością na działanie mrozu, substancji chemicznych i biologicznych.
Budowa fundamentów domu jednorodzinnego w zgodzie z projektem
Prace przy fundamentach domu jednorodzinnego należy rozpocząć od analizy projektu – znajdziemy tam informacje, w jaki sposób budynek musi być posadowiony, na jakie obciążenia narażone będą fundamenty oraz jaka jest nośność gruntu. Należy jednak pamiętać, że w przypadku projektów katalogowych podaje się statystyczne dane o gruncie. Rzeczywiste warunki gruntowe terenu, na którym ma zostać postawiony budynek, mogą się znacznie różnić od danych katalogowych.
Rodzaj gruntu a fundamenty domu jednorodzinnego
Głębokość fundamentów domu jednorodzinnego i ich posadowienie zależy od rodzaju gruntu oraz głębokości jego przemarzania. Przed rozpoczęciem prac należy przeprowadzić badania geotechniczne. Grunty niespoiste – żwir, piasek – są dobrym podłożem pod fundamenty ze względu na małą ściśliwość i wysoką przepuszczalność wody. Domy na gruntach spoistych (glina, iły, które zwiększają swoją objętość po zamarznięciu w nich wody i powodują uniesienie budynku) powinno się posadawiać poniżej głębokości przemarzania gruntu. Natomiast grunty organiczne (torfy i namuły, które są złym podłożem pod fundamenty, gdyż znacznie się odkształcają pod wpływem obciążeń) oraz grunty nasypowe (czyli uformowane przez człowieka, bardzo często bez odpowiedniego zagęszczenia, które najczęściej znajdują się nad różnego typu wyrobiskami) praktycznie nie nadają się do posadowienie domu.
Bardzo ważne znaczenie mają również warunki wodne danego terenu, czyli poziom, na którym znajduje się zwierciadło wody gruntowej. Wykonywanie fundamentów domu jednorodzinnego poniżej tego poziomu wymaga zabezpieczenia wykopów przed zalaniem oraz wykonania ciężkich izolacji przeciwwodnych i drenażu, co oczywiście znacznie podnosi koszty budowy domu.
Skuteczna ochrona fundamentów domu jednorodzinnego
Fundamenty domu jednorodzinnego powinny być zabezpieczone przed wyziębianiem oraz przed działaniem wilgoci, mokre szybko bowiem niszczeją wskutek zamarzania znajdującej się w nich wody. Zmniejsza się też przez to ich izolacyjność termiczna, a w związku z tym przez podłogę na gruncie czy strop nad piwnicą oraz przez ściany szybciej ucieka ciepło. W przypadku źle wykonanej izolacji poziomej zawilgocone fundamenty prowadzą do pojawienia się wilgoci w ścianach parteru, łuszczenia się farb, a w końcu w domu powstają grzyby i pleśń. Za zabezpieczenie przeciwwilgociowe odpowiadają nowoczesne folie EPDM z kauczuku syntetycznego, membrany kauczukowo-bitumiczne, masy bitumiczne i mineralne, panele lub membrany zawierające bentonit. Również przy izolacji poziomej używa się nowoczesnych pap – na osnowie z włókna szklanego lub polipropylenu. Mają lepsze właściwości, są odporne na uszkodzenia mechaniczne, niską i wysoką temperaturę oraz inne warunki atmosferyczne. Natomiast skuteczną ochronę cieplną zapewniają izolacje nowej generacji, takie jak płyty z polistyrenu ekstrudowanego.
Ławy fundamentowe w zgodzie ze sztuką budowlaną
Najczęściej stosowanym w budownictwie jednorodzinnym rozwiązaniem są ławy fundamentowe (wykonane przeważnie z betonu i żelbetu) najczęściej o przekroju poprzecznym prostokątnym. Znajdują się one między gruntem a ścianą fundamentową i to na nich spoczywa cały budynek, Wymiary ław zależą od nośności gruntu oraz wielkości obciążenia przekazywanego przez obiekt.
Na ławach wykonuje się ściany fundamentowe jedno-, dwu- lub trójwarstwowe, które zwykle wystają 30-50 cm powyżej terenu. Szerokość ścian najczęściej wynosi 24-38 cm i zależy przede wszystkim od grubości spoczywających na nich ścian oraz sposobu ich ocieplenia (jeśli są to ściany zewnętrzne). Ściany fundamentowe domu jednorodzinnego można zbudować m.in. z bloczków betonowych lub keramzytowych, ale także producenci silikatów mają w swojej ofercie specjalne bloczki fundamentowe. Kształty oraz wymiary bloczków pozwalają zbudować ściany różnej grubości (jednorodne, z ociepleniem). Ściany fundamentowe można też wykonywać z betonowych pustaków zasypowych, które najpierw muruje się lub stawia na sucho, a następnie wypełnia betonem. W przypadku ścian tego typu można zastosować zbrojenie fundamentów.
W budynkach o konstrukcji szkieletowej, gdzie większość obciążeń przekazywanych jest przez słupy, fundamenty buduje się w postaci stóp fundamentowych. Stopy fundamentowe a dokładnie ich podstawa jest najczęściej kwadratowa, choć zdarzają się prostokątne. Wymiary i zbrojenie stóp zależą od wymiarów elementów na nich posadowionych, obciążenia i nośności gruntu.
Bezpieczny fundament domu jednorodzinnego na trudnym gruncie
W przypadku budowania domu na gruntach o skomplikowanych warunkach gruntowych (np. słaba nośność gruntu, nierównomierne osiadanie, wysoka woda gruntowa) można wykonać fundament domu jednorodzinnego w formie płyty fundamentowej. Wtedy dom postawiony jest na płycie żelbetowej, która zapewnia równomierne osiadanie całej budowli i rozkłada jej obciążenia na dużą powierzchnię. Na trudne warunki gruntowe można zastosować także fundament w postaci rusztu. W budynkach o konstrukcji szkieletowej, gdzie większość obciążeń przekazywanych jest przez słupy, fundamenty buduje się w postaci stóp fundamentowych.
zdjęcia: AdobeStock