Skutkiem nieuwzględniania w fazie projektu odpływu wód opadowych mogą być zdarzenia powodziowe. W przypadku braku kanalizacji deszczowej powstaje nierozwiązany problem odprowadzenia wody deszczowej na terenie działki - system rynnowy kończy się najczęściej na poziomie terenu. Podczas opadów deszczu na tereny niezabudowane większość wód wsiąka w ziemię i powoli przedostaje się do wód gruntowych. Jedynie ok. 20% spływa po powierzchni bezpośrednio do cieków wodnych. Wskutek rozwoju urbanizacji zwiększa się powierzchnia utwardzona terenów (chodniki, powierzchnie dojazdowe, tarasy, budynki). Podczas opadów deszczu na te powierzchnie ok. 80% wód opadowych spływa do kanałów i cieków wodnych. Powoduje to wzrost zagrożenia powodziowego. Infiltracja wód opadowych do gruntu jest w wielu przypadkach najkorzystniejszym rozwiązaniem dla inwestora. Systemy zagospodarowania wody deszczowej Wavin AquaCell można stosować do tymczasowego magazynowania oraz rozsączania wody deszczowej. Dzięki skrzynkom rozsączającym powstają podziemne obszary magazynowania, a następnie woda deszczowa wsiąka w grunt. Instalacja skrzynek połączona jest od strony dopływu z systemem odprowadzania wody deszczowej z dachu (tj. rynnami i rurami spustowymi). Zgodnie z przepisami prawa budowlanego właściciel posesji jest odpowiedzialny za zagospodarowanie wody deszczowej nanoszonej w obręb działki.
Zbieranie wody deszczowej
Efektywne zarządzanie wodami opadowymi, w celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych deszczami, zaczyna się od zbierania wody. Na tym etapie szybko i skutecznie odprowadzamy wodę deszczową z powierzchni dachu, podjazdu czy chodnika. Rozwiązanie powinno zapobiegać gromadzeniu się wody w miejscach, gdzie jest to niewskazane i może powodować dyskomfort użytkowników danego terenu czy obiektu.
Zebrane z dachów czy innych powierzchni utwardzonych wody deszczowe muszą zostać sprawnie przesłane szczelnymi i wydajnymi systemami do urządzeń rozsączających. Produkty Wavin zostały zaprojektowane w taki sposób, żeby skrócić do minimum czas potrzebny na ich zainstalowanie. Co więcej, w przypadku niektórych systemów Wavin oferuje elementy prefabrykowane. Istnieją limity określające ilość wody jaka może być odprowadzona w danym momencie do odbiornika naturalnego lub sieci kanalizacji deszczowej. Jest to często bardzo ważny element projektu zarządzania wodami deszczowymi. Wykorzystując systemy do infiltracji i retencji wód deszczowych możemy znaleźć rozwiązania dostosowane do każdej ilości wody.
Rynny Kanion. Zapotrzebowanie na systemy do wody deszczowej, które sprawdzają się przy nawalnych deszczach, rośnie wraz z intensyfikacją ekstremalnych zjawisk pogodowych. To, czy dobrze zaplanowano rozwiązanie zagospodarowania wody deszczowej okazuje się dopiero przy nawalnym deszczu. Podczas wstępnego planowania pod uwagę brane są takie czynniki jak wielkość obiektu, pojemność, otoczenie, pobliskie drogi. Kanion jest systemem rynnowym przeznaczonym dla najbardziej wymagających użytkowników. Łączy w sobie elegancki wygląd z wysoką efektywnością odprowadzania wody. Efektywność hydrauliczna i funkcjonalna konstrukcja systemu umożliwiają doskonały przepływ wody nawet podczas bardzo ulewnych deszczy. Poszczególne elementy systemu łączone są ze sobą na wcisk, a jedynie denka zewnętrzne są klejone. Dlatego też sposób montażu systemu Kanion nie wymaga używania bardzo specjalistycznych narzędzi, ale aby instalacja była zamontowana prawidłowo i była szczelna, warto skorzystać z pomocy profesjonalisty. Rynny Kanion nie wymagają absolutnie żadnej konserwacji, cechuje je wysoka trwałość, szczelność i sprawność w odprowadzaniu wody deszczowej z połaci dachowych. Rynny Kanion są całkowicie odporne na zanieczyszczenia zawarte w wodzie deszczowej.
Efektywność hydrauliczna systemu. Współczynnik chropowatości bezwzględnej jest niższy niż dla stali, co oznacza, że rynny Kanion mają wyższą wydajność hydrauliczną (do odwodnienia określonej połaci dachu można zastosować mniejszą liczbę lejów spustowych) i ulegają samooczyszczeniu. Powierzchnia jest równa i wolna od występów (przez zastosowanie wkładek złączek rynny), co sprawia, że podczas przepływu wody w rynnie nie tworzą się zawirowania i nie gromadzą zanieczyszczenia. Do obliczenia efektywnej powierzchni dachu (EPD) potrzebujemy znać odległość w poziomie od narożnika dachu do kalenicy (B), wysokość dachu (C) i długość dachu (D), a wyliczymy posługując się wzorem EPD = (B + C/2) x D. Po obliczeniu powierzchni dachu, który ma zostać orynnowany, należy zdecydować się na sposób montażu rynny do konstrukcji dachu i rury do ściany budynku (rodzaj uchwytów), a następnie określić ilość poszczególnych elementów niezbędnych do zamontowania kompletnego systemu na budynku.
Istnieje możliwość bezpośredniego połączenia systemu rynnowego do odprowadzania wody deszczowej na teren posesji do systemu retencyjnego lub rozsączania za pomocą uniwersalnego wpustu deszczowego. Stanowi on mrozoodporną blokadę zapachową działającą bez wody, a umieszczony wewnątrz wyciągany kosz zatrzymuje liście i inne nieczystości mogące przedostać się do kanalizacji. Wymienne mimośrodowe pierścienie umożliwiają łatwe połączenie rur spustowych o średnicy 50 mm, 75 mm, 90 mm i 110 mm. Montaż należy przeprowadzić, tak aby po osadzeniu korpusu i instalacji pokrywy, pokrywa oraz otaczająca nawierzchnia zlicowały się. Ruchoma część pokrywy zapewnia możliwość przelania wody w przypadku deszczu nawalnego jako przelew awaryjny. Jej konstrukcja zapewnia samoczynne zamknięcie wpustu.
Rozsączanie wody deszczowej
System Wavin Aquacell. Dzięki swojej prostocie, łatwości montażu i możliwości składania skrzynek w moduły system przeznaczony jest do zagospodarowania wody deszczowej w obrębie działek na których znajdują się domy jednorodzinne. To system lekkich skrzynek o pojemności 200 litrów, do których woda deszczowa doprowadzona jest za pomocą rur kanalizacyjnych od rur spustowych systemu rynnowego (zagospodarowanie wody z dachu) lub z powierzchni utwardzonych (chodnika, podjazdu). Dzięki temu woda deszczowa jest magazynowana a następnie wsiąka w grunt. System jest prosty w montażu i daje możliwość tworzenia modułów rozsączających i retencyjnych o dowolnej powierzchni i pojemności. System Aquacell to dwa rodzaje skrzynek retencyjno-rozsączających. Każda ze skrzynek ma wymiary zewnętrzne 0,5x1,0x0,4m i pojemność 200 litrów, posiada inną wytrzymałość oraz charakterystykę.
Skrzynki Aquacell Core to skrzynki, które można stosować zarówno w miejscach gdzie występują obciążenia dynamiczne (ruch kołowy, inne obciążenia) oraz tam gdzie owe obciążenia nie występują. Skrzynki Aquacell Core zastąpiły skrzynki Azura i można uznać. Ich maksymalna głębokość posadowienia to 4,1 m. W instalacji mogą pełnić funkcję retencyjno-rozsączającą lub magazynującą. Skrzynki AquaCell (Core) sa nieinspekcyjne. Istnieje jednak możliwość optymalizacji budowy zbiornika dzięki zastosowaniu układu mieszanego skrzynek AquaCell (Core) i Plus. Powstają wówczas ciągi kanałów pozwalających na inspekcję zbiornika.
Skrzynka Aquacell Plus pozwala na zwiększenie powierzchni rozsączającej poprzez możliwość jej głębszego posadowienia (5,1 m). Dodatkowo skrzynkę wyposażono w kanał umożliwiający inspekcję kamerą CCTV. W zależności od przewidywanej lokalizacji – tj. rodzaju gruntu, głębokości posadowienia, wysokości przykrycia oraz obciążeń zewnętrznych (dynamicznych) – istnieje możliwość różnorodnej konfiguracji obu modeli. Jeśli jest taka potrzeba, w jednym układzie zbiornika mogą też występować oba modele.
Wymagane minimalne odległości od innych obiektów
W celu dokładnego określenia minimalnych odległości od budynków i urządzeń należy uwzględnić rodzaj i głębokość podpiwniczenia oraz położenie wody gruntowej. Minimalna odległość skrzynek retencyjno-rozsączających od budynku:
- 2,0 m – budynek z izolacją,
- 5,0 m – budynek bez izolacji.
Zalecana minimalna odległość posadowienia dna skrzynki retencyjno-rozsączającej od poziomu wody gruntowej nie powinna być mniejsza niż 1,0 m. Minimalne odległości systemu do rozsączania wody deszczowej:
- 3,0 m od drzew,
- 2,0 m od granicy działki, drogi publicznej lub chodnika przy ulicy,
- 1,5 m od rurociągów gazowych i wodociągowych,
- 0,8 m od kabli elektrycznych,
- 0,5 m od kabli telekomunikacyjnych.
Warto również zwrócić uwagę na fakt, że bezpieczne odległości zależą w dużym stopniu od wodoprzepuszczalności gruntu i kierunku przepływu wód gruntowych.
Sprawdzenie rodzaju gruntu (przepuszczalności) w miejscu instalacji
W tym celu należy wykonać wykop do takiej głębokości, na jakiej będzie się znajdował projektowany system (dno skrzynek retencyjno-rozsączających). Następnie w dnie wykonuje się dołek o wymiarach w planie 30x30 cm i głębokości 15 cm. Przed przystąpieniem do pomiarów grunt wokół dołka należy nawilżyć. W przypadku piasku do nawilżenia wystarczy kilka lub kilkanaście wiader wody, która jest dość szybko wchłaniana przez grunt. Jeżeli mamy do czynienia z gruntami trudno przepuszczalnymi i suchymi, nawilżanie powinno trwać kilkanaście godzin lub około jednej doby. Następnie do dołka należy wlać 12,5 l wody. Głębokość wody w dołku wyniesie wówczas około 139 mm. Gdy czas wsiąkania wody jest dłuższy niż 60 min, oznacza to, że przepuszczalność gruntu jest zbyt mała do zastosowania układu rozsączającego; będą to grunty klasy E (gliny, iły, skały niespękane). Do podziemnego rozsączania wód opadowych nadają się grunty klasy B, C i D. Grunty klasy A – jako zbyt przepuszczalne – wymagają zastosowania warstwy wspomagającej z gruntu klasy C.
Montaż i eksploatacja
Połączenie skrzynek z układem odprowadzającym wodę deszczową ze zlewni rurami o średnicy 160 mm do górnych otworów w skrzynce rozsączającej Wavin Aquacell w ilości wynikającej z przepustowości przepływu. W przypadku funkcji retencyjno - rozsączającej należy przewidzieć min. 0,4 m podsypkę i obsypkę żwirową o granulacji 8-16 mm lub 16-32 mm. W przypadku funkcji magazynującej należy przewidzieć min 0,2 m podsypki i obsypki piaskowej. Moduł dodatkowo owijany jest folią hydroizolacyjną zapewniającą szczelność, np. FolGam H 1,5 mm. Podłoże powinno być gładkie i wypoziomowane bez wystających punktów i ostrych progów. Minimalna odległość dna skrzynek od poziomu wód gruntowych powinna wynosić 1,0 m. Odpowietrzenie układu należy wykonać za pomocą rury wywiewnej 110 mm (podłączenie do skrzynek 160 mm w górnej części) i wyprowadzić nad teren min 0,5 m.
Drenaż opaskowy
Głównym zadaniem drenażu opaskowego jest przeciwdziałanie zawilgoceniu ścian budynku narażonego na oddziaływanie wody z terenu wokół podziemnych części budynku mieszkalnego. W niektórych przypadkach drenaż stosowany jest do osuszania działki otaczającej budynek. Aby system funkcjonował efektywnie i skutecznie, musi być zaprojektowany jako swoista zamknięta opaska, która obejmuje wszystkie ściany stykające się z ziemią. Idealny system powinien chronić zarówno powierzchnie pionowe ścian fundamentowych, jak i poziome płaszczyzny posadzek podpiwniczenia i ław fundamentowych.
Zasada działania
W celu usunięcia nadmiaru wody wokół budynku należy umożliwić jej dostęp do rury drenarskiej. Następnie woda musi dostać się do wnętrza rury i swobodnie w niej przemieszczać, co jest warunkiem sprawnego funkcjonowania całego systemu. Czynnikiem, który w największym stopniu decyduje o dostępie wody do podziemnych rur, jest przepuszczalność gruntu. Przepuszczalność można zwiększyć przez zastosowanie warstw filtrujących z piasku czy żwiru. Na prędkość wsączania się wody do rury największy wpływ ma gęstość rozmieszczenia otworów. Małe, gęsto rozmieszczone otwory są rozwiązaniem lepszym niż duże i rzadko rozmieszczone, co szczególnie uwidacznia się w glebach zawierających dużo drobnych cząstek. Ilość wody pobieranej przez rurę drenarską nie zależy wyłącznie od całkowitej powierzchni otworów. Można ją zwiększyć przez pokrywanie rur cienkimi, syntetycznymi włókninami filtracyjnymi lub grubymi filtrami kokosowymi. Dzięki zastosowaniu filtrów zapobiega się zatykaniu otworów przez muł. Zalecane jest stosowanie rur drenarskich z pokryciem z włókna kokosowego w przypadku występowania gleb gliniastych czy torfowych. Wpływ na ilość pobieranej w jednostce czasu wody ma również wymiar rury i jej spadek.
Instrukcja montażu
Rury drenarskie układamy na głębokości zależnej od uwarunkowań gruntowo-wodnych oraz budowlanych, najczęściej nie głębiej niż ławy fundamentowe, ze spadkiem min. 3‰, w zależności od rodzaju gruntu. Rury z filtrem z włókna syntetycznego stosujemy, gdy istnieje niebezpieczeństwo zatkania rur przez drobne ziarna otaczającego gruntu. Rury z filtrem kokosowym – w gruntach gliniastych i torfowych, aby zapobiec zatykaniu rur i zwiększyć pobór wody. Warunki stosowania drenażu opaskowego powinny zostać określone na podstawie wyników badań geologicznych wykonanych przed przystąpieniem do prac projektowych.
Podsypkę, obsypkę i zasypkę wstępną stanowić mogą piaski grubo-, średnio- lub drobnoziarniste. Piaski pylaste mogą być wykorzystane do tego celu, gdy będą wbudowane poniżej strefy przemarzania, przy poziomie wody gruntowej stabilizującym się co najmniej 1,0 m poniżej spodu podsypki. Podsypkę i obsypkę należy układać równomiernie z obu stron przewodu i zagęścić niezwłocznie po wbudowaniu w taki sposób, aby nie spowodować odkształcenia rur zarówno w planie, jak i w ich przekroju poprzecznym. Zagęszczenie tych warstw oraz zasypki wstępnej do wysokości 300 mm ponad wierzch przewodu, ale nie mniej niż jego średnicy, powinno przebiegać warstwami ręcznie lub lekkim sprzętem – niedopuszczalne jest stosowanie sprzętu ciężkiego. Strefa ułożenia przewodu ma bowiem największe znaczenie dla wytrzymałości kanału, i dlatego nie wolno dopuścić do wystąpienia pustych przestrzeni, szczególnie w dolnej części rury. Warstwa podsypki dolnej o grubości 5 cm układana bezpośrednio pod przewodem nie powinna być zagęszczana bardziej niż do stanu średniego zagęszczenia. Zostanie ona dogęszczona podczas zagęszczania kolejnych warstw konstrukcyjnych w strefie ułożenia przewodu i pozwoli na jego elastyczne ułożenie. Pod złączami należy wykonać, tam gdzie jest to konieczne, zagłębienia pod kielichy, aby przewody nie opierały się na złączach. W celu zabezpieczenia przed przenikaniem gruntu rodzimego do strefy ułożenia przewodu może być konieczne zaprojektowanie warstwy geowłókniny separacyjnej lub filtru odwrotnego – szczególnie wtedy, gdy występuje woda gruntowa.
Studzienki drenarskie. Studzienkę rewizyjną należy umieścić w najwyższym punkcie ułożenia rury drenarskiej w celu odpowietrzenia i rewizji układu oraz przeprowadzenia okresowego czyszczenia. Studzienka drenarska zbiorcza zlokalizowana w najniższym położeniu rury drenarskiej służy zebraniu wód drenażowych. Przy typowym zastosowaniu studzienka (zbiorcza ø315/110) ma za zadanie odprowadzić wody drenażowe grawitacyjnie do kanalizacji deszczowej lub cieku wodnego; może również znaleźć zastosowanie w studniach o większej średnicy w sytuacji, gdy wodę trzeba przepompować. Łączenie rury drenarskiej z elementami studni drenarskich wykonujemy na zasadzie połączeń mechanicznych na tzw. zatrzask.
Czy artykuł był przydatny?
Dziękujemy. Podziel się swoją opinią.
Czy możesz zaznaczyć kim jesteś?
Dziękujemy za Twoją opinię.
