Ciepły i piękny dom

Prace związane z wykonaniem docieplenia są proste do przeprowadzenia, a ich efekty są odczuwalne przez długi okres czasu. Właściwe docieplenie budynku pozwala znacznie ograniczyć ilość strat energii obniżając tym samym koszty związane z jego ogrzaniem. Tak więc docieplenie domu spełnia dwie podstawowe funkcje - chroni budynek przed niszczącym wpływem czynników zewnętrznych i zatrzymuje ciepło. Dodatkowo także upiększa dom. Systemy dociepleń ze względu na zastosowaną warstwę izolacyjną - styropian lub wełna mineralna - odznaczają się innymi cechami. Inne są ich właściwości izolacyjne, dźwiękochłonność, wodochłonność, odporność na ogień oraz cena. Niezależnie od materiału, na który się zdecydujemy, powinniśmy zastosować pełny system dociepleń sprawdzonej firmy. Na rynku dostępna jest szeroka gama produktów chemii budowlanej służących do wykonywania dociepleń budynków. Warto zwrócić uwagę na systemy Knauf Thermo i Knauf Thermo W oferowane przez firmę Knauf. Są to systemy, dzięki którym można zaoszczędzić czas oraz mieć gwarancję doskonałej jakości i trwałości materiałów. Właściwości izolacyjne wełny i styropianu są zbliżone. Styropian izoluje dzięki powietrzu zamkniętemu w drobnych porach (stanowi ono około 98% objętości styropianu). Płyta z wełny mineralnej również posiada bardzo dobre parametry izolacyjne. Należy jednak pamiętać - że gdy wełna ulegnie zawilgoceniu - traci te właściwości. Styropian posiada stosunkowo niską izolacyjność akustyczną. Wełna mineralna natomiast ma lepsze właściwości akustyczne (zmniejsza poziom hałasu), dlatego warto ją stosować wszędzie tam, gdzie narażeni jesteśmy na występowanie intensywnych źródeł hałasu.

Montaż

Styropian jest łatwy w montażu. Eliminuje to prawdopodobieństwo wystąpienia błędów wykonawczych. Należy jednak przestrzegać pewnych reguł. Przede wszystkim należy pamiętać o właściwościach styropianu. Styropian należy chronić przed działaniem słońca, ponieważ pod wpływem wysokich temperatur jego powierzchnia ulega degradacji. Dlatego tak istotne jest, by po przymocowaniu płyt styropianowych, nie wystawiać go na działanie słońca i w ciągu 2-3 tygodni przykryć jego powierzchnię zaprawą. Do styropianu polecany jest szczególnie łatwy w zastosowaniu system dociepleń Knauf Thermo.

Wełna mineralna jest bardziej wymagająca w montażu niż styropian. Podczas cięcia i układania, wełna pyli i kłuje, dlatego należy bezwzględnie używać ubioru ochronnego. Duża nasiąkliwość wełny wymusza zwrócenie szczególnej uwagi na jej ochronę przed wodą i wilgocią. Podczas montażu należy pilnować, aby płyta z wełny mineralnej w żaden sposób nie uległa uszkodzeniu (złamaniu, rozerwaniu, nadmiernemu ściśnięciu czy wyrwaniu włókien). Może to spowodować powstanie mostków termicznych, w których powstają duże straty ciepła. W miejscach tych dodatkowo może gromadzić się para wodna, co doprowadzi do zawilgocenia izolacji, a czasem i całej konstrukcji. Do wełny mineralnej przeznaczony jest system dociepleń Knauf Thermo W, o zwiększonej przyczepności do podłoży mineralnych i wełny.

Straty ciepła

Zadaniem izolacji cieplnej jest zminimalizowanie strat ciepła uciekającego przez ściany zewnętrzne. Kolejne warstwy ściany patrząc od środka budynku do zewnątrz, powinny charakteryzować się coraz większą paroprzepuszczalnością. W przeciwnym wypadku, mogą się pojawić problemy z kondensacją pary wodnej wewnątrz przegrody. Oznacza to, że materiały „oddychające” (np. ceramika poryzowana, gazobeton) powinny być izolowane wełną mineralną. W przypadku ścian betonowych można stosować płyty styropianowe. Zastosowanie styropianu do ocieplania ścian z materiałów porowatych spowoduje, że nadmiar pary wodnej, stale powstający w eksploatowanych wnętrzach, będzie trzeba usuwać w całości poprzez system wentylacyjny. Oznacza to utratę ciepła, a więc znacząco obniża efektywność samego docieplenia.

W okresie kiedy temperatura na zewnątrz spada poniżej zera, utrzymanie optymalnej temperatury we wnętrzu wielu budynków staje się nie lada problemem. Powodem są wysokie straty ciepła przez niedostatecznie zaizolowane przegrody zewnętrznej oraz wadliwie wykonane połączenia elementów budowlanych. W takich fragmentach fundamentów, ścian, stropów i dachów powstają tzw. mostki termiczne, czyli miejsca o obniżonych własnościach termoizolacyjnych, przez które następuje wzmożona ucieczka ciepła. Wynikiem tego jest brak zdolności akumulacji ciepła przez budynek i szybkie wychłodzenie pomieszczeń. Stosowane w tej sytuacji doraźne dogrzewanie często nie przynosi zadowalających rezultatów i pociąga za sobą dodatkowe koszty. Idea ciepłej ściany choć kojarzona głównie z oszczędzaniem energii, ma także wpływ na komfort mieszkań oraz na samopoczucie i zdrowie Nasze samopoczucie, komfort oraz zdrowie zależą od wielu czynników. Najważniejszymi z nich, decydującymi o klimacie wewnątrz pomieszczeń są wilgotność względna i temperatura.

Najbardziej optymalna, komfortowa dla człowieka wilgotność powietrza zawiera się w przedziale 40-60% przy temperaturze powietrza 19-22°C.
Im wyższa jest temperatura powierzchni ścian, tym bardziej przyjemny wydaje się klimat w pomieszczeniach.
Im mniejsza jest różnica pomiędzy temperaturą powietrza we wnętrzu, a tą na powierzchni ściany, tym większe jest odczucie komfortu. Ta różnica nie powinna przekraczać 2-3°C.

Aby uzyskać takie parametry cieplne ściany należy wybrać właściwą izolację cieplną budynku. Gwarantuje to spadek kosztów ogrzewania w kolejnych latach, jednakże korzyści są już odczuwalne podczas pierwszej zimy.

Odwrotne zjawisko występuje podczas upalnych dni, kiedy dochodzi do nadmiernego nagrzania pomieszczeń na skutek działania wysokiej temperatury zewnętrznej. Opisane powyżej niedogodności występują w polskim budownictwie powszechnie i dotyczą wszystkich rodzajów budynków, od małych domów jednorodzinnych, aż po wielkie bloki mieszkalne. Najlepszym rozwiązaniem tych problemów jest ocieplenie ścian zewnętrznych materiałem termoizolacyjnym, który zabezpiecza przed ucieczką ciepła z wnętrza budynku.

Barwa, stopień połysku oraz faktura elewacji to najważniejsze elementy wpływające na wygląd budynku. Jednakże elewacja budynku spełnia nie tylko funkcje dekoracyjne. Jej zadaniem jest również zapewnienie długotrwałej ochrony ścian przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi i środowiskowymi.

Na intensywność brudzenia się ścian zewnętrznych wpływa wiele czynników m.in. otaczające warunki środowiskowe, kształt bryły oraz jakość i rodzaj materiałów wykorzystanych do wykończenia budynku. Na fasadach osiadają nierównomiernie substancje nieorganiczne, mineralne takie jak piasek czy kurz oraz organiczne, tworząc na terenach miejskich i przemysłowych „tłusty brud”. Powierzchnie gładkie brudzą się znacznie wolniej od powierzchni szorstkich czy fakturowanych. Należy również pamiętać, że na elewacjach powstają także odbarwienia natury biologicznej, wynikające z osiedlania się na niej alg, grzybów czy porostów.

Knauf Tynki mineralne charakteryzują się bardzo dobrymi parametrami technicznymi: wysoką paroprzepuszczalnością, niską nasiąkliwością, odpornością na warunki atmosferyczne oraz trwałością. Przeznaczone są do systemów ociepleń na styropianie i wełnie mineralnej. Nie są polecane dla budynków usytuowanych w terenie zalesionym (tu zaleca się tynki silikonowe).

Knauf Tynki akrylowe to rodzaj tynków cienkowarstwowych oferowanych w postaci gotowych mieszanek, które przeznaczone są do wykonywania ozdobnych, zewnętrznych wypraw tynkarskich. Bogata gama kolorystyczna, stosunkowo niski koszt zakupu, różnorodność struktur - to niewątpliwie ich największe zalety. Są one łatwe w układaniu, jednak szybciej ulegają procesom starzenia niż tynki mineralne.

Knauf Tynki silikatowe i silikonowe mają najwyższą odporność na działanie czynników zewnętrznych. Są trwalsze niż tynki mineralne i akrylowe. Łatwiej je utrzymać w czystości. Elewacje z nich wykonane są wyjątkowe, trwałe i odporne zarówno na czynniki chemiczne, jak i mechaniczne. Dzięki swojej obojętności elektrostatycznej i szczególnie niskiej nasiąkliwości, tynki te łatwo pozbywają się zabrudzeń ze swojej powierzchni. Dla odzyskania swojej świeżości wystarczają intensywne opady deszczu. Tynki silikatowe i silikonowe Knauf charakteryzuje mała wodochłonność i wysoka odporność na agresywne składniki zawarte zarówno w podłożu, jak i w środowisku naturalnym. Posiadają bardzo niski opór dyfuzyjny dzięki czemu ściana nie jest zagrożona kondensacją pary wodnej we wnętrzu materiału konstrukcyjnego lub też w warstwach termoizolacji. Czynnikiem powodującym szerokie zastosowanie tynków silikatowych i silikonowych jest przede wszystkim bardzo wysoka poręczność i wygoda przy nanoszeniu materiału i wykonywaniu powłok tynkarskich. Tynki produkowane są w postaci mas gotowych do użycia bezpośrednio na budowie. Wykonawcy nie muszą tracić czasu na przygotowanie mieszanek, a to pozwala na uzyskiwanie wysokich wydajności prac wykończeniowych. Ponadto stosując zabarwione w masie gotowe masy tynkarskie pozbywamy się nie tylko dodatkowych kosztów związanych z zakupem farb, ale również pozostałych nakładów związanych z malowaniem. Ma to niebagatelne znaczenie szczególnie przy pracach ociepleniowych, bowiem znacznie skrócony może być niezbędny czas pracy rusztowań elewacyjnych, który w przypadku stosowania tynków mineralnych (zalecane jest dodatkowe przemalowanie farbami elewacyjnymi) może być dłuższy o przynajmniej kilka dni.

Knauf Tynki mozaikowe to dekoracyjne tynki cienkowarstwowe, które stosowane są przede wszystkim na częściach cokołowych budynków. Żywica akrylowa spaja kolorowe ziarna, tworząc szczelną i odporną na wodę warstwę. Tynki mozaikowe są trwałe, odporne na uszkodzenia mechaniczne, wpływy atmosferyczne i zabrudzenia. Można je myć wodą i czyścić bez ryzyka zniszczenia. Są polecane na cokoły domów lub inne ozdobne fragmenty elewacji, na przykład mury oporowe, powierzchnie wokół ościeży albo ściany balkonów czy loggii. Bardzo często używa się ich do wykańczania powierzchni ogrodzeń betonowych.

Systemy dociepleń Knauf Thermo z warstwą izolacyjną ze styropianu.

Materiał termoizolacyjny: płyty styropianowe EPS 70-040 fasada, samogasnące, krawędzie proste lub na pióro i wpust
Warstwa mocująca: Knauf Klej do styropianu
Warstwa szpachlowa: Knauf Klej zbrojony z włóknem
Warstwy elewacyjne: dekoracyjne tynki strukturalne

Wszystkie dekoracyjne tynki strukturalne firmy Knauf Bauprodukte mogą być bezpośrednio malowane farbami elewacyjnymi - Knauf Farbą silikonową z efektem samoczyszczenia się elewacji (farba zawiera dodatki przeciw algom i grzybom), dostępną we wszystkich kolorach z palety barw Knauf (275 kolorów). Wszystkie tynki akrylowe, silikatowe i silikonowe zawierają dodatki przeciw algom i grzybom.

Systemy dociepleń Knauf Thermo W z warstwą izolacyjną z wełny mineralnej

Materiał termoizolacyjny: wełna mineralna lamelowa FKL lub w postaci płyt FKD, grubości od 50 do 150 mm, niepalna, krawędzie proste
Warstwa mocująca Knauf Klej zbrojony z włóknem
Warstwa szpachlowa: Knauf Klej zbrojony z włóknem
Warstwy elewacyjne: dekoracyjne tynki strukturalne mineralne

Cechy szczególne: Knauf Klej zbrojony włóknem jest uniwersalną zaprawą, dodatkowo zbrojoną włóknem polipropylenowym rozproszonym w masie, charakteryzuje się dużą elastycznością, jest odporny na uszkodzenia mechaniczne i trwały. Wszystkie dekoracyjne tynki strukturalne firmy Knauf Bauprodukte mogą być bezpośrednio malowane farbą elewacyjną Knauf Farbą silikonową egalizacyjną z efektem samoczyszczenia się elewacji (farba zawiera dodatki przeciw algom i grzybom), dostępną we wszystkich kolorach z palety barw Knauf (275 kolory).

Wełna mineralna NOBASIL FKD - płyty o równoległym układzie włókien do powierzchni płyty; stosowane do izolacji cieplnej, akustycznej I przeciwpożarowej ścian zewnętrznych w systemach ociepleń BSO (ETICS).
Wełna mineralna NOBASIL FKL - płyta lamelowa o układzie włókien prostopadłych do powierzchni; stosowana do izolacji cieplnej, akustycznej i przeciwpożarowej ścian zewnętrznych w systemach ociepleń BSO (ETICS); zwiększona wytrzymałość na rozciąganie.

Ściany zewnętrzne w systemie ETICS

Ocena podłoża i jego przygotowanie powinny być dokładnie opisane w projekcie budowlanym i zgodne z aprobatą techniczną stosowanego systemu, instrukcją ITB 447 oraz wytycznymi wykonawczymi producentów systemów ociepleń:

podłoże nośne powinno być wolne od zabrudzeń, pyłu, tłuszczu i innych substancji o charakterze antyadhezyjnym,
wytrzymałość podłoża na oderwanie (przyczepność) powinna wynosić min. 80 kN/m2,
jeśli nie jest znana wytrzymałość podłoża, należy wykonać próbę przyczepności,
przy nierównościach podłoża należy wykonać warstwę wyrównawczą,
dopuszczalne odchylenia podłoży zawarte są w wytycznych wykonawczych producenta systemu ocieplenia,
w przypadku podłoży pylących, osypujących się i nadmiernie nasiąkliwych, należy zastosować odpowiedni preparat gruntujący, zgodnie z zaleceniami stosowanego systemu.

Montaż listwy cokołowej. Montaż systemu ETICS rozpoczynamy od listwy cokołowej startowej. Listwę cokołową startową montuje się jako dolne wykończenie ocieplenia. Montażowy łącznik mechaniczny (najlepiej wbijany z tworzywową tulejką rozprężną) należy umieścić w otworze wzdłużnym z jednej strony profilu, dokładnie wypoziomować i zakotwić w ścianie. Należy montować po 3 łączniki na mb. Wymagane jest zakotwienie listwy cokołowej w skrajnych otworach po obu stronach profilu. Nierówności ścian wyrównuje się przy pomocy podkładek dystansowych z tworzywa. Zalecane jest wzajemne łączenie listew specjalnymi klipsami montażowymi, co ułatwia sprawne i poziome ustawienie profilu. Wszystkie inne krawędzie (ościeża, krawędzie budyn-ku itp.) należy zwieńczyć odpowiednimi listwami i profilami lub przykleić pasma z siatki z włókna szklanego. Na narożnikach budynków listwę cokołową należy docinać, zwykle pod kątem 45°, lub stosować specjalne listwy z wykonanymi wstępnie nacięciami.

Klejenie izolacji. Izolację układamy od najniższego pasa na wypoziomowanej listwie cokołowej. Płyty należy układać od dołu do góry, rozmieszczając pasami poziomymi, z przewiązaniem na krawędziach na mijankę (minięcie krawędzi pionowych: min. 15 cm). Powstająca powierzchnia powinna być równa i bez wystających płyt. Nierówności w miejscach łączenia muszą zostać usunięte za pomocą szlifowania. Zaprawa klejowa nie może dostawać się do przerw między płytami ani na wierzch płyt. Ubytki i przerwy uzupełnia się takim samym materiałem izolacyjnym. Przerwy do maks. 5 mm można zamykać za pomocą specjalnej pianki wypełniającej Na płyty FKD klej nakładamy metodą obwodowo-punktową. Po obwodzie płyty, wzdłuż krawędzi nakłada się ok. 3–5 cm szerokości pasmo zaprawy. Dodatkowo, w środku płyty należy nałożyć 3–6 placków zaprawy o odpowiedniej średnicy. Minimalna efektywna powierzchnia klejenia płyty do podłoża powinna wynosić 40% powierzchni płyty. Przed ułożeniem kleju, płyty należy zagruntować cienką warstwą kleju. Należy zachować przesunięcie styków płyt izolacyjnych względem krawędzi ościeży na szerokość min. 10 cm. Niedopuszczalne jest pokrywanie się krawędzi płyt izolacyjnych z krawędziami naroży otworów w elewacji. Należy starannie ocieplić zewnętrzne powierzchnie ościeży okiennych. Grubość izolacji ościeży nie powinna być mniejsza niż 2 cm. Na płyty lamelowe FKL warstwę kleju nakłada się cało powierzchniowo metodą grzebieniową, przy użyciu pacy zębatej (zęby ok. 10x10 mm). Przed ułożeniem kleju, płyty lamelowe FKL należy zagruntować cienką warstwą kleju. Należy używać pełnych płyt lub ich połówek, zachowując przewiązanie (nie dotyczy krawędzi ościeży). Nie należy używać płyt wyszczerbionych, wgniecionych czy połamanych. Przycinanie płyt wystających poza naroża ścian możliwe jest dopiero po związaniu kleju.

Mocowanie mechaniczne i zbrojenie. Zaleca się stosowanie min. 4 do 5 łączników na 1 m² powierzchni elewacji. Przy narożach budynku wymagane jest zwiększenie ilości łączników do 6–8 sztuk/m². W pierwszej kolejności należy łączniki osadzać w narożach płyt i łączniach typu T. Odległość pomiędzy skrajnymi łącznikami a krawędzią budynku powinna wynosić min. 10 cm dla ściany murowanej i min. 5 cm dla ściany betonowej. Łączniki, po uprzednim nawierceniu otworu w ścianie przez płytę izolacyjną, zostają osadzone w ścianie. Trzpień mocujący zostaje wkręcony za pomocą wiertarki z wkrętakiem (dla łączników wkręcanych) lub wbity (dla łączników wbijanych). Po zamontowaniu łączników otwory zaślepiamy zatyczkami z wełny mineralnej. Jednolita ocieplona powierzchnia ściany bez mostków termicznych w miejscu kotwienia. Na płyty nakłada się zaprawę lub masę klejącą i rozprowadza równomiernie, tworząc warstwę z materiału klejącego na powierzchni nieco większej od przyciętego pasa siatki zbrojącej. Na tak przygotowanej warstwie rozkłada się siatkę zbrojącą i zatapia przy użyciu pacy, szpachlując na gładko. Warstwę zbrojącą należy wykonywać w jednej operacji, rozpoczynając od góry ściany. Siatka zbrojąca powinna być niewidoczna i całkowicie zatopiona w warstwie materiału klejącego. Siatkę zbrojącą należy układać na zakład o szerokości ok. 10 cm. Szczeliny dylatacyjne w elementach budynku lub między nimi powinny zostać przeniesione na ocieplaną elewację poprzez zastosowanie specjalnego profilu dylatacyjnego — ściennego lub narożnego. W celu zabezpieczenia przed zwiększonymi naprężeniami powyżej i poniżej krawędzi otworów okien i drzwi, na warstwę materiału izolacyjnego naklejamy pod kątem 45° paski z tkaniny z włókna szklanego, o wymiarach minimum 25 x 35 cm.

Wyprawa zewnętrzna. W niektórych systemach zalecane jest uprzednie naniesienie techniką malarską podkładu tynkarskiego. Do wykonywania zewnętrznej wyprawy tynkarskiej należy używać gotowych systemowych produktów. Do ociepleń z zastosowaniem wełny mineralnej zaleca się stosowanie tynków: mineralnych, silikatowych lub silikonowych. Wierzchnią wyprawę tynkarską należy nakładać po dokładnym wyschnięciu warstwy zbrojonej, nie wcześniej jednak niż po 48 godzinach. W przypadku elewacji południowych i zachodnich, należy unikać stosowania wypraw w kolorze ciemnym, o współczynniku odbicia światła HBW niższym od 30. Zaleca się unikanie powierzchni bez widocznej struktury tzw. tynków gładkich. Pokrywanie powierzchni tynku powłoką malarską ma przede wszystkim zabezpieczyć powierzchnię tynku przed niekorzystnym oddziaływaniem czynników atmosferycznych, przy jednoczesnym uzyskaniu efektu estetycznego

Boniowanie elewacji ocieplanej styropianem

Boniowanie to takie wykończenie ściany zewnętrznej budynku, by naśladowała ona ścianę z kamienia. Efektowne pionowe i poziome podziały na elewacji nadają bowiem budynkowi monumentalny charakter. Boniowanie znane jest od czasów starożytnego Rzymu, a jego popularność gwałtownie wzrosła w okresie renesansu i trwa do dziś. Boniowane mogą być nie tylko całe elewacje, ale np. tylko cokoły, narożniki ścian czy obramowanie otworów. Ostatnio rośnie popularność boniowania w budownictwie jednorodzinnym. Spowodowane jest to faktem, że doskonałym materiałem do boniowania jest używany do ocieplania elewacji styropian. Coraz częściej można więc spotkać ściany profilowane, naśladujące układ kamieni w murze przy pomocy boni. Bonia to właśnie szczelina w elewacji lub rowek w tynku. Spotykane są także ściany wykańczane metodą pseudoboniowania, w których zamiast rzeczywistej szczeliny-boni zostaje ona namalowana lub wykonana za pomocą tynku o innym kolorze (dawniej ta metoda nazywała się sgrafitto).

Wytnij rowki w elewacji za pomocą boniarki, noża termicznego lub wyrzynarki do styropianu.
Zatop w rowkach specjalne listwy. Gwarantują one wykonanie idealnie prostych krawędzi boni, a ponadto zabezpieczają styropian w miejscach nacięć przed działaniem czynników atmosterycznych. Chronią go też przed uszkodzeniami mechanicznymi.
Ścianę wykończ tak, jak w Bezspoinowym Systemie Ociepleń.