Nowoczesny dom – dobrze zorientowany

Usytuowanie domu względem stron świata zależy od  wyboru konkretnej działki. Dalszym krokiem jest wybór projektu domu, który w jak najlepszym stopniu wpisze się w jej przestrzeń. Bryła budynku, lokalizacja domu i usytuowanie wnętrz nie mogą być przypadkowe. Skutki podjętych dziś wyborów dotyczących położenia wnętrz względem stron świata będziemy przecież odczuwać przez wiele lat, a efekty pochopnych decyzji nie zawsze da się zmienić. Warto więc poświęcić trochę czasu na analizę wszystkich możliwości, by podjąć jak najkorzystniejsze rozwiązania.

Orientacja domu – w kierunku słońca

Decydując się na konkretny projekt domu i jego lokalizację na działce, warto pamiętać o zyskach cieplnych z promieniowania słonecznego. Z punktu widzenia energooszczędności domu najbardziej wartościowa strona świata to południe. Do zlokalizowanych od tej strony pomieszczeń dociera najwięcej światła naturalnego, a zyski z promieniowania słonecznego są największe.

By efektywnie wykorzystywać energię słoneczną do ogrzewania domu, należy usytuować go w taki sposób, aby promienie słoneczne jak najdłużej padały na największą elewację budynku. Najlepszy efekt uzyskamy, lokalizując od strony południowej największą elewację domu, a od najchłodniejszej, a więc najmniej wartościowej północnej strony – elewację o najmniejszej powierzchni. Jak założenia te wprowadzić w życie? Możemy zdecydować m.in. się na budowę domu z dachem jednospadowym (jednopołaciowym) – ze spadkiem w kierunku północnym. Taki dach ograniczy powierzchnię elewacji północnej, będzie też dobrym rozwiązaniem dla osób, które szukają stosunkowo prostych i niedrogich rozwiązań budowlanych. Inną możliwość mają inwestorzy, których dom może stanąć na stoku – wówczas zaleca się jego częściowe zagłębienie w gruncie od strony północnej. W ten sposób zredukujemy powierzchnię elewacji, która w najmniejszym stopniu czerpie zyski z promieniowania słonecznego i jest najbardziej narażona na wychłodzenie. Nie zawsze jednak mamy możliwość usytuowania domu dokładnie na osi północ-południe. Warto jednak pamiętać, że odchylenie o +/- 15° nie wpłynie na ilość energii słonecznej dostarczanej do budynku. Lokalizując dom warto zwrócić uwagę również na rozmieszczenie istniejącej na działce zieleni. Najlepiej umiejscowić go w taki sposób, aby zwarta roślinność osłaniała budynek przed wiatrem, dzięki czemu zimą w mniejszym stopniu będzie się wychładzał.

Lokalizacja domu – sytuowanie poszczególnych wnętrz

Dobre nasłonecznienie warto wykorzystać do zapewnienia domownikom dostępu do światła naturalnego we wnętrzach przez jak najdłuższy czas. Światło dzienne jest niezwykle istotne dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia, a możliwość korzystania z niego w jak największym stopniu pozwoli nam ograniczyć zużycie energii elektrycznej, niezbędnej do oświetlenia wnętrz światłem sztucznym. Od najcieplejszej i najbardziej nasłonecznionej strony południowej warto więc zlokalizować pomieszczenia, w których przebywamy najczęściej – salon, pokój dzienny, pokoje dziecięce czy kuchnię. Aby zyski z promieniowania słonecznego były znaczne, od tej strony zaplanujmy też najwięcej przeszkleń, w tym duże drzwi tarasowe czy balkonowe. Od strony północnej powinny znaleźć się pomieszczenia, w których nie przebywamy stale, niewymagające ogrzewania, lub takie, w których temperatura może być nieco niższa niż w pozostałych wnętrzach – np. garaż, schowki czy inne pomieszczenia pomocnicze. Będą one tworzyć strefę buforową, chroniącą pozostałe wnętrza przed wychłodzeniem. Lepiej też zrezygnować z dużych przeszkleń na elewacji północnej i ograniczyć liczbę okien do minimum. Planując rozmieszczenie poszczególnych pomieszczeń w domu, warto zrezygnować, tam gdzie jest to możliwe, również ze ścian działowych – brak podziałów sprzyja bowiem równomiernemu rozprowadzaniu ciepła. 

Zdjęcia: Fotolia.com, Haas