Jak budować bezpiecznie dom?

Realia rynku są takie, że mała firma, by zdobyć zlecenie, a później zmieścić się w kosztach, musi oszczędzać – stąd pracownicy zatrudniani są na czarno, z oszczędności wynika też zaniechanie stosowania zasad bhp. Ponadto mniejszy niż na dużych budowach zakres i skala prac usypiają czujność wszystkich, również inwestorów: wykopy są nie takie głębokie, rusztowania stosunkowo niskie, używa się mniej ciężkiego sprzętu. Jednak jeśli chcemy uniknąć nieprzewidzianych wypadków, niosących za sobą bardzo nieprzyjemne konsekwencje, lepiej dobrze zabezpieczyć budowę na każdym jej etapie.

Zagrożenia podczas budowy

Podczas budowy domu pojawia się wiele zagrożeń, które mogą być przyczyną nieszczęśliwych wypadków.

• Niezabezpieczone wykopy, w którym często w nocy zbiera się woda gruntowa – to śmiertelna pułapka dla małych dzieci.
• Często ukształtowanie terenu działki jest zagrożeniem – np. gdy budowa jest prowadzona na stoku, trudno jest bezpiecznie ustawić ogrodzenie.
• Niezabezpieczone urządzenia elektryczne i mechaniczne mogą poranić, a nawet zabić człowieka.
• Nie zamknięta skrzynka elektryczna.

Bezpieczna budowa domu w zgodzie z przepisami

Kwestie dotyczące właściwej organizacji placu budowy w zakresie bezpieczeństwa są uregulowane w aktach prawnych – Kodeksie pracy oraz rozporządzeniach ministra infrastruktury: w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. z 2003 r., nr 47, poz. 401) oraz w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz.U. z 2003 r., nr 120, poz. 1126).

Zgodnie z Prawem budowlanym plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie sporządza się, jeżeli:

• w trakcie budowy wykonywany będzie przynajmniej jeden z rodzajów robót budowlanych wymienionych w ust. 2, lub
• przewidywane roboty budowlane mają trwać dłużej niż 30 dni roboczych i jednocześnie będzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników lub pracochłonność planowanych robót będzie przekraczać 500 osobodni.

W planie, o którym mowa w ust. 1, należy uwzględnić specyfikę robót budowlanych:

• których charakter, organizacja lub miejsce prowadzenia stwarza szczególnie wysokie ryzyko powstania zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi, a w szczególności przysypania ziemią lub upadku z wysokości;
  
• przy prowadzeniu których występują działania substancji chemicznych lub czynników biologicznych zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu ludzi;
• stwarzających zagrożenie promieniowaniem jonizującym;
• prowadzonych w pobliżu linii wysokiego napięcia lub czynnych linii komunikacyjnych;
• stwarzających ryzyko utonięcia pracowników;
• prowadzonych w studniach, pod ziemią i w tunelach;
• wykonywanych przez kierujących pojazdami zasilanymi z linii napowietrznych;
• wykonywanych w kesonach, z atmosferą wytwarzaną ze sprężonego powietrza;
• wymagających użycia materiałów wybuchowych;
• prowadzonych przy montażu i demontażu ciężkich elementów prefabrykowanych.

Bezpieczna budowa domu dobrze ogrodzona 

Zagospodarowanie terenu budowy wykonuje się przed rozpoczęciem robót budowlanych. Jednym ze sposobów zabezpieczenia jest wykonanie ogrodzenia. Powinno ono mieć wysokość minimum 1,5 m. Sposób wykonania ogrodzenia nie może stwarzać zagrożenia dla ludzi, co – niestety – nie zawsze ma miejsce.

Należy także pamiętać o szczegółowych warunkach stawiania ogrodzenia. Ustawodawca przewidział sytuacje, w których musi się ono znajdować w odpowiednich odległościach od innych obiektów, na przykład w strefach zagrożonych spadaniem przedmiotów z wysokości – odległość ogrodzenia od budynku musi wynosić nie mniej niż 1/10 wysokości, z której podczas prac mogą spaść materiały budowlane lub narzędzia. Wyjątkowo odległość ta może być mniejsza, jeżeli mamy do czynienia ze zwartą zabudową miejską, ale pod warunkiem zastosowania innych rozwiązań technicznych i organizacyjnych zabezpieczających przed spadaniem przedmiotów.

Ogrodzenia wymagają także wykopy. W tym przypadku miejsca takie, jeśli wykop jest głębszy niż 1 m, należy odgrodzić balustradą o wysokości minimum 1,1 m.

Bezpieczne rusztowania i drabiny

Rusztowania. Do małych wysokości – 1-2 standardowe kondygnacje – wystarczą rusztowania typu warszawskiego lub nowocześniejsze rusztowania przejezdne. Te ostatnie mają u podstawy kółka, dzięki którym łatwo przestawiać je z miejsca na miejsce. Koła są oczywiście wyposażone w blokady, aby rusztowanie przypadkiem nie odjechało od budynku. Do prac związanych z elewacjami domu – tynkowania, ocieplania lub malowania – lepiej jest używać kilkupoziomowych rusztowań elewacyjnych. Powinny być one wyposażone w stabilne, antypoślizgowe pomosty robocze, z drabinami łączącymi poszczególne poziomy. Rusztowania muszą mieć także barierki ochronne, zabezpieczające przed spadnięciem.

Drabina. Bezpieczna drabina powinna sięgać do 4 m, bo do takiej wysokości można malować z drabiny. Nie wolno używać drabiny zamiast podestu, wnosić na nią ciężaru powyżej 10 kg, używać drabiny rozstawnej jako przystawnej, opierać drabiny na materiałach sypkich i nierównościach, ustawiać drabiny w sąsiedztwie maszyn i przedmiotów niebezpiecznych, murować i tynkować z drabiny przystawnej, wykonywać z drabiny robót ciesielskich na wysokości powyżej 3 m, wchodzić i schodzić plecami do drabiny. Drabiny drewniane z przybitymi szczeblami są bardzo niestabilne. Szczeble powinny być wpuszczane w podłużnice!

Bezpieczna budowa domu – o czym należy pamiętać

• Ogrodzony obszar powinien mieć powierzchnię wystarczającą do przechowania wszystkich materiałów niezbędnych do budowy oraz odpadów.
• Podczas składowania materiały nie mogą być opierane o ogrodzenie ani budowlę.
• Materiały powinny być odpowiednio zabezpieczone, aby ograniczyć ich rozrzut oraz pylenie.
• W obszarze ogrodzonym powinno się także znaleźć miejsce dla wszystkich pojazdów używanych w trakcie budowy. Samochody te nie mogą tarasować zwykłego ruchu pojazdów i pieszych oraz nie mogą być zaparkowane poza ogrodzonym obszarem.

zdjęcia: fotolia.com