Instalacja wodna w domu na rzecz zdrowia

Posiadanie własnego domu oznacza korzystanie z własnych ujęć wodnych. By woda używana przez nas była jak najlepsza, zwróćmy uwagę na jakość instalacji wodnej. Tworzy je układ połączonych przewodów, armatury oraz urządzeń doprowadzających wodę do wybranych pomieszczeń. Konieczne jest nie tylko jej wykonanie z odpowiednich materiałów, ale także stałe monitowanie ich stanu technicznego.

Rury w instalacjach wodnych

Obecnie instalacje wodne wykonywane są najczęściej z rur z tworzywa o średnicy od 15 do 32 mm. Rury te nie korodują i nie są podatne na tworzenie się osadów wpływających niekorzystnie na jakość wody. Wykonane są przeważnie z polichlorku winylu, polietylenu, polibutylenu, polipropylenu. Można także stosować rury z polietylenu usieciowanego odpornego na wysoką temperaturę i ciśnienie oraz warstwowe o dużej odporności termicznej i chemicznej, małej rozszerzalności cieplnej oraz nieprzepuszczalne dla tlenu – jednak są dużo droższe. Do wykonania instalacji wodnej można również wykorzystać rury miedziane. Są jednak rzadko stosowane, chociaż są trwałe, łatwe w montażu i gładkie od wewnątrz (nie zarastają kamieniem, co pozwala na stosowanie mniejszych średnic 12-18 mm). Ich zaletą jest także bakteriostatyczność, co zapobiega rozmnażaniu się mikroorganizmów na ściankach wewnętrznych rur. Niestety rury miedziane mogą korodować pod wpływem dużej ilości zawartego w wodzie dwutlenku węgla, jonów siarczanowych, związków manganu i amoniaku oraz w kontakcie z urządzeniami ze stali ocynkowanej lub z aluminium. Nie zaleca się ich stosować tam, gdzie woda jest szczególnie miękka (o odczynie pH mniejszym lub równym 7), ponieważ działa ona agresywnie na miedź. Pamiętajmy, aby w jednej instalacji wodnej nie łączyć elementów z różnych materiałów.

Stan instalacji wodnej

Pogorszenie właściwości wody może być wynikiem nieodpowiedniej konserwacji instalacji, zastosowania złych materiałów, przepływu zwrotnego wody zużytej, a także stagnacji wody w instalacji. Na przepływ zwrotny narażone są połączenia instalacji wodociągowej z innymi instalacjami, np. centralnego ogrzewania, klimatyzacją lub instalacją specjalnego przeznaczenia  oraz urządzenia sanitarne zasilane wodą z odpływem do kanalizacji. By mu zapobiegać, należy w zależności od przyczyny jego powstania zainstalować na przykład izolatory przepływu, zawory zwrotne antyskażeniowe lub zastosować zabezpieczenia w postaci przerw powietrznych. Zadbajmy też o wykonanie instalacji z dobrych jakościowo materiałów – znaczenie ma nie tylko jakość przewodów, złączek czy armatury, ale także dla innych materiałów kontaktujących się z wodą, takich jak uszczelnienia, kleje, farby. Należy też zapobiegać stagnacji wody, po okresach bezruchu, ze względów higienicznych konieczne jest płukanie instalacji. W tym czasie może bowiem dojść do wzrostu stężenia substancji rozpuszczonych, substancji zawieszonych (mętności) oraz rozwoju bakterii. Zadbajmy też o regularną konserwację instalacji, pamiętajmy, że konieczne jest choćby czyszczenie perlatorów, czy wymiana niesprawnej armatury, wężyków, uszczelek i zaworów.

Badaj wodę!

Warto raz na jakiś czas wykonać badania wody, z której korzystamy w naszym domu. Można ją zbadać w laboratoriach funkcjonujących przy stacjach sanitarno-epidemiologicznych. Próbki dostarcza się w pojemnikach, które pobieramy z Sanepidu. Kran, z którego wlewamy wodę powinien być czysty i zdezynfekowany. Przed pobraniem wody, musi być ona przez nas  spuszczana przez 5-10 minut. Wodę ze studni kręgowej wyciągamy wiadrem przeznaczonym tylko do tego celu. Pierwsze trzy wiadra takiej wody należy wylać, a dopiero z czwartego nalać wodę do butelki. Nie wolno zanurzać butelki w wiadrze, by pobrać wodę. Gdy chcemy zbadać wodę z węży gumowych lub tworzywa sztucznego, jeśli jest to możliwe, należy obciąć ok.10 cm końcówkę węża, koniec zanurzyć na max. 10 min w alkoholu. Potem spuszczamy wodę przez  5 do 10 min. i nie dotykając węża do butelki nalewamy do niej wodę.

Komfort uzyskania ciepłej wody

Ciepła woda w domu zapewnia komfortową kąpiel, przydatna bywa także podczas przyrządzania posiłków czy prania. Do jej przygotowania niezbędne są odpowiednie urządzenia. Powinniśmy dobrać je do ilości ciepłej wody, jaka musi być dostarczona do wszystkich miejsc poboru w domu. Ilość ciepłej zależy natomiast od liczby domowników oraz ich przyzwyczajeń

Woda z kotła. W domach ogrzewanych kotłem gazowym lub olejowym warto zastosować centralne przygotowywanie ciepłej wody z podłączonym do kotła zasobnikiem (najczęściej jego pojemność wynosi od kilkudziesięciu do 300-400 l). Takie kotły są dobrym rozwiązaniem w domach o powierzchni 150-200 m², z dwiema łazienkami i przynajmniej czterema lokatorami. W domach o niewielkiej powierzchni z dwiema łazienkami lepszym rozwiązaniem będzie kocioł jednofunkcyjny z wbudowanym zasobnikiem c.w.u. W przypadku małych domów zamieszkiwanych przez dwie-trzy osoby, z jedną łazienką, warto się zdecydować na kocioł dwufunkcyjny – bez zasobnika. Ogrzewa on wodę zarówno do instalacji c.o., jak i c.w.u.

Podgrzewacze. To urządzenia, które służą wyłącznie do przygotowywania ciepłej wody. Instaluje się je najczęściej w domach ogrzewanych kotłami na paliwa stałe. Podgrzewacze umożliwiają korzystanie z ciepłej wody od wiosny do jesieni bez konieczności rozpalania w kotle. Do wyboru mamy podgrzewacze elektryczne i gazowe. Wśród nich wyróżnia się urządzenia przepływowe oraz pojemnościowe.

Pompa ciepła. Jeśli ma służyć do przygotowywania ciepłej wody użytkowej, mamy do wyboru trzy rozwiązania. Pierwsze to urządzenie kompaktowe, czyli pompa ciepła ze zintegrowanym zbiornikiem ciepłej wody, pracująca jednocześnie na potrzeby c.o. oraz c.w.u. Energia pochodząca z pompy ciepła może także zasilać oddzielny, niezależny zbiornik c.w.u. Takie rozwiązanie zapewnia ogrzewanie domu oraz przygotowywanie ciepłej wody. Na rynku znajdziemy też pompy ciepła przeznaczone wyłącznie do podgrzewania wody. Pobierają one ciepło z otoczenia (najczęściej z powietrza), aby podgrzewać wodę niezależnie od istniejącego układu grzewczego i gromadzić ją w zależności od zapotrzebowania we wbudowanym zasobniku o pojemności ok. 300 l.

Ciepła woda z kominka. Paląc w kominku, możemy także podgrzewać wodę do mycia czy zmywania. Dzięki odpowiednio wykonanej instalacji szybko i – co najważniejsze – tanim kosztem ogrzejemy duże ilości wody, z których będziemy korzystać jeszcze długo po wygaśnięciu ognia w kominku. Rozwiązanie to sprawdza się w okresie grzewczym. Poza nim trzeba podgrzewać wodę np. przez wbudowane w zasobnik grzałki elektryczne lub elektryczny podgrzewacz wody.

Woda z odzysku – przydomowe oczyszczalnie ścieków

Z wykorzystaniem wody w gospodarstwie domowym wiąże się powstawanie ścieków, które mają najwyższy stopień zanieczyszczenia i definiowane są jako „woda czarna”. W takich ściekach znajdują się fekalia, dlatego też klasyfikowane są do najwyższego stopnia zanieczyszczania. Z tego powodu muszą być one oczyszczone przed odprowadzeniem do wód lub gruntu. Proces ich oczyszczania można zrealizować w przydomowych oczyszczalniach ścieków. Dzięki ich zastosowaniu możemy ograniczyć zużycie wody i koszty, jednocześnie nie obniżając komfortu życia – nie jesteśmy narażeni na nieprzyjemne zapachy podczas opróżniania. Przydomowa oczyszczalnia ścieków pracuje na bieżąco, nie ma więc także ryzyka, że pozostawione w zbiorniku nieczystości zaczną fermentować i wytwarzać niebezpieczne gazy. Ponadto korzystanie z oczyszczalni jest niemal bezobsługowe – osad ze zbiornika wywożony jest raz-dwa razy do roku. Producenci zapewniają, że ich przydomowe oczyszczalnie ścieków oczyszczają ścieki z 98% zanieczyszczeń, jednak wody z nich pochodzącej nie można stosować do wszystkich celów. Przede wszystkim nie należy wykorzystywać jej do celów spożywczych, nawet po przegotowaniu. Podstawowa zasada głosi, że woda oczyszczona w przydomowej oczyszczalni ścieków nie powraca do domu, gdyż niesie to za sobą zbyt wiele niebezpieczeństw natury epidemiologicznej.

Ścieki należy odprowadzić do gruntu poprzez drenaż rozsączający lub jeśli model oczyszczalni na to pozwala do zbiorników wodnych. Jeżeli chcemy wodę z oczyszczalni wykorzystać powtórnie, to możemy przeznaczyć ją do podlewania ogródka (pamiętajmy jednak, że nie wolno podlewać nią roślin jadalnych) czy mycia samochodu.

zdjęcia: fotolia.com, Oras, Vaillant