Dom parterowy czy piętrowy? Konsekwencje liczby kondygnacji w architekturze domu

Rozważając wybór projektu domu parterowego lub dwukondygnacyjnego, czyli piętrowego lub częściej z poddaszem użytkowym, należy wziąć pod uwagę szereg czynników. Oba rozwiązania pociągają za sobą inną powierzchnię zabudowy budynku, skalę domu czy powiązanie go z otoczeniem. Decyzja o wyborze liczby kondygnacji może także wpływać na kształt bryły domu, co wiąże się choćby z kosztami budowy oraz doświetleniem wnętrz światłem naturalnym.

Parterowy czy piętrowy – bryła domu

Jeśli decydujemy się na niewielki dom (100-120 m²), bardziej funkcjonalny i tańszy w budowie będzie dom parterowy niż piętrowy. Sytuacja zmienia się, gdy chcemy mieć dom o większej powierzchni użytkowej. By spełniać nawet najbardziej wyszukane warunki funkcjonalne, domy dwukondygnacyjne mogą mieć znacznie bardziej zwartą bryłę – z powodzeniem wybudujemy taki dom na planie prostokąta lub kwadratu. Uproszczenie bryły domu parterowego jest często niemożliwe – tylko te najmniejsze można zazwyczaj wybudować na planie prostokąta lub kwadratu. Zwykle konieczne jest rozczłonkowanie bryły budynku na kilka mniejszych, co jest konieczne między innymi ze względu na dobre doświetlenie wnętrz światłem naturalnym, układ funkcjonalny czy wymiary działki. Dlatego większe domy parterowe buduje się zazwyczaj na planie liter T, L, C lub U. Skomplikowana bryła domu wiąże się z większą liczbą ścian zewnętrznych, co pociąga za sobą znacznie większe koszty ogrzewania niż w przypadku domu piętrowego o zwartej bryle.

Dom parterowy czy piętrowy – dach 

Dom parterowy od dwukondygnacyjnego różnią także proporcje między ścianami zewnętrznymi a dachem – oczywiście jeśli zdecydujemy się na skośne połacie. Domy parterowe przekryte są dachami o znacznie mniejszym kącie nachylenia niż domy piętrowe czy z poddaszem użytkowym, co sprawia, że dach jest mniej widoczny niż ściany budynku. Dlatego w domach parterowych większą rolę w odbiorze budynku odgrywa wykończenie elewacji. W domach dwukondygnacyjnych, zwłaszcza z poddaszem użytkowym, w których kąt nachylenia połaci jest zazwyczaj dość duży dach staje się równorzędnym elementem elewacji. Liczy się więc kształt dachu oraz jego pokrycie, które jest z daleka widoczne. Kłopotliwe może się też okazać przekrycie domu parterowego o skomplikowanym rzucie dachem spadzistym. Wiąże się ono z rozrzeźbionymi połaciami dachowymi, których konstrukcja, a także pokrycie dachowe może być kosztowne. Wówczas lepiej zdecydować się na dach płaski. W przypadku domu dwukondygnacyjnego o zwartej bryle wybór jest łatwiejszy.

Dom parterowy czy piętrowy – w pionie lub w poziomie

Domy z poddaszem użytkowym lub piętrowe różnią się również od parterowych w odbiorze wizualnym. Parterowe ze względu na ograniczoną wysokość mają układ horyzontalny, zaś dwukondygnacyjne wertykalny. W przypadku domów parterowych bryła ciąży ku ziemi, w sposób naturalny otwiera się też on na otoczenie, co skłania do rozbudowania stref pośrednich. Warto wówczas zdecydować się na kilka tarasów. Spionizowany dom dwukondygnacyjny unosi się ku górze. By otworzyć go na otoczenie, często wykorzystuje się także drugą kondygnację, co także wiąże się z wyższymi kosztami, jakie należy ponieść budując balkony lub tarasy na drugiej kondygnacji.

Dom parterowy czy piętrowy – architektura wnętrz

Obecność drugiej kondygnacji ułatwia funkcjonalne rozmieszczenie wszystkich wnętrz. Często na parterze sytuuje się strefę dzienną, zaś na piętrze nocną. Można też z łatwością wydzielić w tego typu domu dwa niezależne mieszkania – na parterze i na drugiej kondygnacji. Dom parterowy trudniej podzielić na strefy nocną i dzienną – podział wymaga rozbudowanej strefy komunikacyjnej. Jego zaletą jest brak schodów, co może mieć znaczenie w rodzinach z małymi dziećmi, dla osób starszych lub niepełnosprawnych. Wnętrze domu parterowego także bardziej sprzyja integracji rodziny – nawet przy rozbiciu domu na część dzienną i nocną wszyscy są bliżej siebie. W tego typu domach także cała przestrzeń jest pełnowartościowa i bardziej przyjazna aranżacji – nie ma w niej skosów jak w przypadku domów z poddaszem użytkowym.

Zdjęcia: Fotolia.com, Haas, Wolf System